ΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΤΗΣ ΖΑΧΑΡΗΣ ΣΤΗΝ ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ ΕΧΕΙ ΑΠΟ ΚΑΙΡΟ «ΚΛΕΙΣΕΙ» ΑΦΟΥ ΟΙ ΑΓΡΟΤΕς ΤΟΥ ΕΒΡΟΥ ΕΓΚΑΤΕΛΕΙΨΑΝ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ

Ως το χρονικό ενός «προαναγγελθέντος θανάτου» μπορεί να χαρακτηριστεί η περίπτωση του εργοστασίου της ΕΒΖ στην Ορεστιάδα το οποίο ,σύμφωνα με τα στοιχεία της σχετικής μελέτης ,που δεν αποκαλύπτεται πλήρως ,θεωρείται ασύμφορο ως προς την λειουργία του και ζητάται το άμεσο κλείσιμό του. Ετσι η ΕΒΖ μένει με το εργοστάσιο στο Πλατύ Ημαθίας και τα 2 εργοστάσια στη Σερβία και αποκτά έτσι «αναπτυξιακή προοπτική» όπως έλεγε φίλος που γνωρίζει στη Θρακική Γη.

Το εργοστάσιο της Ορεστιάδας ακολούθησε την μοίρα της απαξίωσης της καλλιέργειας στην Ελλάδα και φυσικά την απαξίωση του τόπου στον οποίο ήταν εγκατεστημένο, του Βορείου Εβρου.

Η ζάχαρη τα τελευταία δέκα χρόνια ήταν υπο διωγμό και το ξέραν όλοι. Η Ευρωπαική Επιτροπή δέχονταν πιέσεις από διεθνείς Οργανισμούς να χαλαρώσει το μονοπωλιακό καθεστώς που διατηρούσε για το προϊόν αφού πολλές αναπτυσσόμενες χώρες ,παραγωγές ζάχαρης από ζαχαροκάλαμο, οδηγούνταν σε κρίση, λόγω του αποκλεισμού τους από την μεγάλη Ευρωπαϊκή αγορά, αφού η συγκεκριμένη καλλιέργεια ήταν για τις οικονομίες τους βασικός πυλώνας επιβίωσης. Αφετέρου η καλλιέργεια του ζαχαρότευτλου έχει απαιτήσεις φυτοπροστασίας και νερού που την καθιστά ,υπό συνθήκες μη προστασίας ,απαγορευτική ως προς το κόστος παραγωγής.

Και σήμερα λειτουργούμε σε ένα διεθνές, παγκόσμιο περιβάλλον όπου σχεδόν όλοι παράγουν φτηνότερα από μας.

Το 2005 μετά από την ,εγκληματική, πρώτη αποδοχή της χώρας μας να μεταρρυθμιστεί η καλλιέργεια του ζαχαρότευτλου και η παραγωγή ζάχαρης στην ΕΕ, ήρθε ουσιαστικά το τέλος της καλλιέργειας όταν η ποσόστωση της χώρας μειώθηκε από τις 317.000 τόνους στο μισό .Η χώρα ,μέσα σε μία νύχτα έχασε την μισή της ποσόστωση μιας καλλιέργειας που απέφερε καλά εισοδήματα στους αγρότες παρά τα λάθη ,τις παλινωδίες ,τις διάφορες σκοπιμότητες και τα πολιτικά παιχνίδια που παίζονταν στην πλάτη των αγροτών.(κάποτε η ποσόστωση μοιράζονταν στους πολιτικούς κολλητούς …)

Ετσι φτάσαμε στα τελευταία χρόνια όπου παρά το κλείσιμο των 2 εργοστασίων σε Λάρισα και Ξάνθη για παραγωγή βιοαιθανόλης (το φιάσκο του αιώνα) τα 3 εναπομείναντα , περιήλθαν σε μία δίνη και φημολογία που ήθελε πότε το ένα να κλείνει και πότε το άλλο. Το δε εργοστάσιο της Ορεστιάδας ,διάφορα δημοσιεύματα και παραπολιτικές στήλες το ήθελαν να κλείνει αφού δεν θεωρούνταν βιώσιμο από κανένα αγοραστή. Αυτά τα έβλεπαν και τα διάβαζν οι αγρότες που έβλεπαν ότι το πράγμα δεν πήγαινε καλά .Μπήκε μέσα τους η αμφιβολία για το μέλλον της καλλιέργειας και το κατά πόσο άξιζε ,σε δύσκολες εποχές να επενδύσει κανείς σε αυτήν.

Και εδώ έρχεται η ευθύνη των τοπικών παραγόντων του Εβρου. Διέβλεπαν εδώ και χρόνια τον κίνδυνο και απλά τον παρακολουθούσαν μοιρολατρικά. Το εργοστάσιο σήμερα είναι περιουσιακό στοιχείο της «κακής ΑΤΕ» και ο δανεισμός του έχει περάσει στην ΑΤΕ ΤΟΥ Σάλλα ,δηλαδή της Τράπεζας Πειραιώς. Συνεπώς είναι ελάχιστα που μπορεί πλέον ,σε μία μνημονιακή εποχή να γίνουν για να αλλάξει η πορεία που μόνο παρατάσεις μπορεί να παίρνει ως προς το αναπόφευκτο τέλος της .

Κάποτε επισκέφθηκε την Ημαθία στα πλαίσια έρευνας για τη ζάχαρη .Εκεί οι φορείς είχαν από καιρό ρίξει το σύνθημα:»στηρίξτε το εργοστάσιο να μην κλείσει» .Παρά τις δυσκολίες της καλλιέργειας(μετά από 4 χρόνια μπορεί να ξανακαλλιεργηθεί με τεύτλα το ίδιο χωράφι) στη Ημαθία επέμειναν και στήριξαν την παραγωγή. Το ίδιο και οι Λαρισαίοι ,παρότι είχαν εκλυστικότερες ως προς τις αποδόσεις τους καλλιέργειες να επιλέξουν.

Το τελικό χτύπημα στους αγρότες ήρθε από την κατάργηση της συνδεδεμένης ενίσχυσης το 2011 όταν και πάλι κανείς από τους τοπικούς βουλευτές δεν έβγαλε άχνα .

Ετσι αρκεί κάποιος να δει και να συγκρίνει μερικά στοιχεία (τα οποία πήρα από την ΕΒΖ άτυπα) και να βγάλει αβίαστα συμπεράσματα.

Το 1996 στον Εβρο καλλιεργήθηκαν περίπου 67,5 χιλιάδες στρέμματα τεύτλα.Το 2013 μόλις 7 χιλιάδες! Το 2011 (καλλιεργητική περίοδος το 2010) η χειρότερη χρονιά της τελευταίας 15 ετίας λόγω εκείνων των πλημμυρών του Εβρου το εργοστάσιο δούλεψε με γενναία απόφαση της τότε διοίκησης παρότι θεωρήθηκε ασύμφορη επιλογή για μόλις 15χιλιάδες στρέμματα. Σκεφθείτε για 7,μόλις, χιλιάδες….Πως διάολο το εργοστάσιο να αποκτήσει εκείνη την κρίσιμη μάζα και να θεωρείται βιώσιμο όταν έχει να επεξεργαστεί το προιόν μηδενικής ,περίπου ,παραγωγής;

Στην Ημαθία όταν το 2013 στον  Εβρο έσπερναν 7000 στρέμματα καλλιέργησαν περίπου 25 με 30000 στρέμματα ,στη Λάρισα (που δεν έχει εργοστάσιο 18χιλιάδες) και στις Σέρρες 6,5 χιλιάδες (προπέρσι 20 χιλιάδες).Πως να κρατηθούν λοιπόν τα εργοστάσια των Σερρών και της Ορεστιάδας;

Και μιλάμε για μία κατάσταση που εδώ και χρόνια είναι στον αέρα με καθεστώς η λειτουργία του οποίου δεν μπορεί να είναι σε καμία περίπτωση ανταγωνιστική .Συνεπώς η Θράκη είχε χρέος να παρακολουθήσει από κοντά την εξέλιξη της ιδιωτικοποίησης του εργοστασίου. Να στηρίξει όσο μπορούσε ευαισθητοποιώντας τους παραγωγούς, διεκδικώντας ειδικά προγράμματα ,ανησυχώντας τέλος πάντων για την εξέλιξη. Δυστυχώς έπεσε σε ανίκανους ή αδιάφορους Υπουργούς που δεν ασχολήθηκαν όσο θα έπρεπε ίσως και σκόπιμα…

Εκείνες οι συσκέψεις και οι κινητοποιήσεις είναι θεμιτές και πρέπει να γίνουν αλλά το διακύβευμα είναι αλλού τελικά.

Το εργοστάσιο της Ζάχαρης είναι μία εμβληματική παραγωγική μονάδα για τον Έβρο. Θα έπρεπε ,πάσει θυσία να κρατηθεί ζωντανό και παραγωγικό όχι λόγω της ακριτικότητας και των ιδιαιτεροτήτων της περιοχής αλλά κυρίως γιατί θα μπορούσε υγιές και δυνατό να υπολογίζει στους αγρότες του και να πείσει κάποιον επενδυτή να το πάρει όχι για να το κλείσει αλλά για το λειτουργήσει με όρους κερδοφορίας.Με τόσα νερό ,σοβαρή κουλτούρα καλλιέργειας και την Βουλγαρία δίπλα ως παράγοντα πρόκληση (δεν λέω τίποτα παραπάνω) ήθελε απλά ένα σοβαρό ενδιαφέρον.

Η ΕΒΖ ακολούθησε την μοίρα του τόπου ,του οποίου αποτελεί  έμβλημα: απαξιώθηκε

ΥΓ Δεν υποτιμώ κανένα αγώνα .Ο πραγματικός αγώνας όμως για τη Θρακιώτικη γεωργία είναι άλλος και προϋποθέτει ανθρώπους που αναγνωρίζουν την ουσιαστική συμβολή της στην εθνική προσπάθεια. Όλα τα άλλα είναι λόγια και προσπάθεια να  φύγει η «καυτή πατάτα» και να πάει αλλού..